Agresja i przemoc w rodzinie.

Dziś przykry i pewnie bardzo trudny z pedagogiczno - psychologicznego i w ogóle życiowego punktu widzenia temat, a mianowicie - agresja i przemoc w rodzinie.

Trochę zboczę tym tematem z głównego profilu bloga, na jaki się na początku zdecydowałam, czyli lifestyle, ale uważam, że jest to bardzo ważny temat i należy go poruszać w przestrzeni publicznej.

Czym jest agresja ?

Otóż psychologiczna definicja agresji brzmi : zachowanie intencjonalne i ukierunkowane na zewnątrz bądź do wewnątrz, mające na celu spowodowanie szkody fizycznej i / lub psychicznej.

Najczęściej agresor ( w zdecydowanej większości przypadków jest to mężczyzna ) stosuje przemoc   i agresję w taki sposób, że raz - nie widać śladów po pobiciu, a dwa - rany zostają głównie                 w psychice kobiety, a nierzadko również posiadanych dzieci.

Czym zatem jest przemoc ?

Z definicji przemoc to wywieranie wpływu na proces myślowy, zachowanie lub fizyczny stan osoby pomimo braku przyzwolenia z jej strony na taki wpływ, przy czym wyróżniane są dwa zjawiska : przemoc fizyczną oraz przemoc psychiczną. 

Przemoc fizyczna to wywieranie wpływu na proces myślowy, zachowanie lub stan fizyczny osoby pomimo braku jej przyzwolenia przy użyciu siły fizycznej.

Przemoc fizyczną stosuje się np. przy zgwałceniu albo kneblowaniu. Natomiast w przypadkach takich jak eksmisja z mieszkania, tymczasowe aresztowanie, zastosowanie kary pozbawienia wolności itp. stosuje się przymus, chociaż w razie przekroczenia przepisów określających użycie siły może dojść do aktów przemocy.

Przemoc psychiczna to wywieranie wpływu na proces myślowy, zachowanie lub stan fizyczny osoby pomimo braku jej przyzwolenia przy użyciu środków komunikacji interpersonalnej.

Typowymi środkami przemocy psychicznej są groźba, krzyczenie na kogoś, obelga, straszenie (np. użyciem przemocy fizycznej) i molestowanie psychiczne.

Aspekty prawne.

W świetle polskiego prawa karnego przemoc w rodzinie stanowi przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności o czym mówi art.207:
§1. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§2. Jeżeli czyn określony w § 1 połączony jest ze stosowaniem szczególnego okrucieństwa, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 lub 2 jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.

Jednocześnie równie ważne jest :
Art. 197.
§1. Kto przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem doprowadza inną osobę do obcowania płciowego, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§2. Jeżeli sprawca, w sposób określony w § 1, doprowadza inną osobę do poddania się innej czynności seksualnej albo wykonania takiej czynności, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§3. Jeżeli sprawca dopuszcza się zgwałcenia określonego w § 1 lub 2, działając ze szczególnym okrucieństwem lub wspólnie z inną osobą, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.

Inne przepisy kodeksu karnego znajdujące zastosowanie w przypadku zaistnienia przemocy domowej:

art. 191.

§1 Kto stosuje przemoc wobec osoby lub groźbą bezprawną w celu zmuszenia innej osoby do określonego działania, zaniechania lub znoszenia - podlega karze pozbawienia wolności do lat 3

W tym miejscu być może warto wyjaśnić czym jest z prawnego punktu widzenia pojęcie groźby bezprawnej. Jest nią grożenie innej osobie popełnieniem przestępstwa na szkodę jej samej lub osoby jej najbliższej, groźba spowodowania postępowania karnego lub rozgłoszenia wiadomości uwłaczającej czci tej osoby lub osoby jej najbliższej, przy czym groźba ta wywołuje w zagrożonym realną obawę jej spełnienia:

Art. 190.

§1. Kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

§2. Ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.

Art.115.

§12. Groźbą bezprawną jest zarówno groźba, o której mowa w art. 190, jak i groźba spowodowania postępowania karnego lub rozgłoszenia wiadomości uwłaczającej czci zagrożonego lub jego osoby najbliższej; nie stanowi groźby zapowiedź spowodowania postępowania karnego, jeżeli ma ona jedynie na celu ochronę prawa naruszonego przestępstwem.

Art. 209.

§1 k.k. Kto uporczywie uchyla się od wykonywania ciążącego na nim z mocy ustawy lub orzeczenia sądowego obowiązku opieki prze niełożenie na utrzymanie osoby najbliższej lub innej osoby i przez to naraża ją na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych - podlega karze pozbawienia wolności do lat 2

Art. 210.

§1. Kto wbrew obowiązkowi troszczenia się o małoletniego poniżej lat 15 albo o osobę nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny osobę tę porzuca, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§2. Jeżeli następstwem czynu jest śmierć osoby określonej w § 1, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Przyczyny przemocy w rodzinie mają ścisły związek z nadużywaniem alkoholu i narkotyków. Pod wpływem tych używek człowiek przestaje funkcjonować normalnie w świecie. Młodzież jest szczególnie podatna na poglądy, które są prezentowane w telewizji. Szuka sobie idolów i pragnie ich naśladować. W niektórych przypadkach przemoc jest wyniesiona z domu rodzinnego.

Wyróżnia się trzy grupy przyczyn przemocy w rodzinie:

przyczyny wynikające z charakteru i temperamentu dziecka,

przyczyny dotyczące rodziny, tj. brak wiedzy i umiejętności wychowawczych, brak odpowiedniego wykształcenia,

przyczyny wynikające ze środowiska życia, tj. kłopoty małżeńskie, maltretowanie żony przez męża, znęcanie się nad dzieckiem.

Przyczyny przemocy w rodzinie wpływają na dorosłe życie dziecka.

GDZIE SZUKAĆ POMOCY ??????

• POLICJA

W trakcie awantury wołaj o pomoc! Uciekaj! Nie pozwól się wpędzić w takie miejsce mieszkania, skąd trudno uciec. Jeśli jest to możliwe zawiadom policję (tel. 997-połączenie bezpłatne lub z telefonu komórkowego 112).

Policja ustawowo zobowiązana jest do podjęcia stosownych kroków aby osoba doświadczająca przemocy domowej mogła czuć się bezpiecznie w swoim domu. Skuteczna interwencja polega na zatrzymaniu sprawcy, jeśli stwarza zagrożenie dla otoczenia. Domagaj się, aby policjanci wypełnili Niebieską Kartę. Policja powinna cię poinformować, w jaki sposób może ci pomóc oraz zostawić adresy instytucji pomagających osobom podlegającym przemocy domowej.

W TRAKCIE INTERWENCJI POLICJI MASZ PRAWO DO:

uzyskania od policjantów zapewnienia doraźnego bezpieczeństwa. Sprawca powinien być zatrzymany, gdy stwarza zagrożenie dla otoczenia,

wykorzystania dokumentacji interwencji policyjnych jako dowodów w sprawie karnej przeciw sprawcy przemocy,

uzyskania informacji, kto przyjechał na wezwanie (numer identyfikacyjny policjantów, nazwa i siedziba jednostki),

zgłoszenia interweniujących policjantów na świadków w sprawie sądowej.

Uwaga!

Zapisz numery służbowe policjantów oraz datę i godzinę ich przyjazdu - informacje o interwencjach policji stanowią ważne dowody w sprawie karnej

Jeśli policjanci odmówili pomocy, albo udzielili ją w sposób niewłaściwy, możesz złożyć skargę do Komendanta Komisariatu, Komendanta Rejonowego Policji, Komendanta Wojewódzkiego Policji

• PROKURATURA

Zawiadom o popełnieniu przestępstwa prokuraturę lub policję. W przypadku uzasadnionego podejrzenia, że popełniono przestępstwo prokuratura wspólnie z policją ma obowiązek:

wszcząć postępowanie przygotowawcze w celu sprawdzenia, czy faktycznie popełniono przestępstwo,

wyjaśnienia okoliczności czynu,

zebrania i zabezpieczenia dowodów,

ujęcia sprawcy,

w uzasadnionym przypadku zastosować środek zapobiegawczy wobec sprawcy przemocy w postaci dozoru policyjnego lub tymczasowego aresztowania.

Założenie sprawy karnej jest bezpłatne. Przy zakładaniu sprawy karnej bardzo istotne są następujące dowody:

zaświadczenia lekarskie (obdukcje lub zaświadczenia lekarskie np. od lekarza pierwszego kontaktu);

lista świadków - zeznawać w sprawie mogą osoby obce i członkowie rodziny (wystarczy podać dane świadków, nie trzeba pytać ich o zgodę). Osoby, które mogą świadczyć to świadkowie bezpośredni oraz świadkowie za słyszenia – to osoby które nie były bezpośrednimi świadkami sytuacji przemocy domowej jednak znają historię np. z relacji osób doznających przemocy. Warto aby przy liście świadków zaznaczać na jaką konkretnie okoliczność dany świadek ma świadczyć;

spis interwencji policji;

sprawozdanie z kasety z nagraniem awantury domowej (polega na dokładnym przepisaniu wszystkiego, co znajduje się na takiej kasecie, bez własnych komentarzy);

zapisy z dokumentu Niebieska Karta;

zaświadczenia o braniu udziału w programach pomocowych dla osób doświadczających przemocy domowej.

W zależności od oceny zebranego materiału dowodowego postępowanie może zakończyć się skierowaniem aktu oskarżenia do sądu, umorzeniem dochodzenia lub warunkowym umorzeniem.

• POMOC SPOŁECZNA

Celem działania pomocy społecznej (zgodnie z ustawą o pomocy społecznej) jest umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenia trudnych sytuacji życiowych, których same nie są w stanie pokonać, a także zapobieganie powstawaniu tych sytuacji. Pomoc społeczna jest udzielana między innymi w przypadku przemocy w rodzinie.

Pomocy społecznej działa również w przypadku: ubóstwa, sieroctwa, bezdomności, alkoholizmu, narkomanii, bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych. Wszystkie te sytuacje mogą sprzyjać występowaniu przemocy wobec bliskich bądź z niej wynikać. W strukturach lokalnych działają Miejskie lub Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej. Bezpośrednią pomocą rodzinom i osobom potrzebującym zajmują się pracownicy socjalni działający zgodnie z ustaloną rejonizacją. W ramach swoich kompetencji i zadań pomoc społeczna:

przeprowadza wywiad środowiskowy umożliwiający diagnozę sytuacji rodziny lub osoby (Niebieska karta – załącznik do wywiadu);

przygotowuje wszechstronny plan pomocy;

monitoruje efekty podjętych działań;

pomaga w załatwianiu spraw urzędowych i innych ważnych spraw bytowych;

udziela szeroko rozumianego poradnictwa, np. prawnego, psychologicznego lub wskazuje miejsca gdzie można uzyskać taką pomoc;

udziela informacji o przysługujących świadczeniach i formach pomocy;

w uzasadnionych przypadkach: 

     - udziela pomocy finansowej w formie zasiłków stałych, okresowych, celowych;

     - udziela pomocy rzeczowej np. przekazanie odzieży, żywności;

     - udziela zasiłków i pożyczek na ekonomiczne usamodzielnienie się;

informuje o możliwościach uzyskania pomocy w środowisku lokalnym;

wskazuje miejsca zajmujące się pomaganiem ofiarom przemocy domowej, w tym możliwości otrzymania schronienia np. w schroniskach, hostelach, ośrodkach;

w razie potrzeby bądź na życzenie zainteresowanych zwraca się do policji o podjęcie działań prewencyjnych wobec sprawcy, zgodnie z kompetencjami policji;

w przypadku stwierdzenia bądź podejrzenia popełnienia przestępstwa powiadamia organy ścigania;

współpracuje z innymi instytucjami i organizacjami.

• MIEJSKA / GMINNA KOMISJA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH

Gdy aktom przemocy towarzyszy picie alkoholu, możesz powiadomić Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, która zgodnie z prawem powinna:

przeprowadzić dokładne rozeznanie sytuacji (wywiad środowiskowy),

wezwać Twojego partnera/partnerkę na rozmowę ostrzegawczą, informującą o prawnych konsekwencjach stosowania przemocy wobec bliskich,

w przypadku stwierdzenia bądź podejrzenia popełnienia przestępstwa powiadomić prokuraturę i wnioskować o objęcie rodziny działaniami prewencyjnymi, np. poprzez wizyty dzielnicowego,

wnioskować do sądu rejonowego o zastosowanie wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego,

• ZESPÓŁ INTERDYSCYPLINARNY

Zespół Interdyscyplinarny jest powoływany przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. W skład zespołu interdyscyplinarnego wchodzą przedstawiciele: jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, Policji, oświaty, ochrony zdrowia i organizacji pozarządowych. W skład Zespołu Interdyscyplinarnego mogą wchodzić także kuratorzy sądowi jak również prokuratorzy oraz przedstawiciele instytucji działających na rzecz przeciwdziałania przemocy. Obsługę organizacyjno-techniczną Zespołu Interdyscyplinarnego zapewnia ośrodek pomocy społecznej.

Zespół Interdyscyplinarny powołany został przyjmując sobie za cel zapewnienie bezpieczeństwa, ochronę zdrowia i życia osób dotkniętych przemocą w rodzinie. 

Zadaniem członków Zespołu jest podjęcie działań zmierzających do rozwiązania problemu przemocy w rodzinie, do jego działań należy m.in.

diagnoza problemu;

podejmowanie interwencji oraz objęcie wsparciem;

zapewnienie pomocy medycznej, psychologicznej, prawnej, socjalnej, zawodowej i rodzinnej;

zapewnienie bezpiecznego schronienia osobie doświadczającej przemocy ;

podjęcie działań w zakresie przeprowadzenia badań lekarskich i wydania zaświadczenia lekarskiego dotyczącego aktu przemocy;

rozpowszechnianie informacji o instytucjach, osobach i możliwościach udzielenia pomocy w środowisku lokalnym.

Zgłoszenie przemocy domowej do Zespołu Interdyscyplinarnego następuje poprzez sygnał z instytucji np.: Policja, GOPS, GKRPA, NZOZ, ZPO, Sąd/Kurator, Org. Pozarządowa.

• SŁUŻBA ZDROWIA

W przypadku przemocy domowej często dochodzi do urazów fizycznych i psychicznych. Osoba pobita powinna zwrócić się do swojego lekarza pierwszego kontaktu o udzielenie pomocy medycznej. Oprócz udzielania pomocy medycznej lekarz jest zobowiązany do wystawienia na prośbę pacjenta zaświadczenia lekarskiego o doznanych obrażeniach i podjętym leczeniu. Przy pobiciu lub gwałcie można również zwrócić się do lekarza sądowego o wydanie obdukcji. Obdukcja jest płatna, takie zaświadczenie może wystawić tylko lekarz do tego uprawniony - lekarz sądowy – uaktualniona lista lekarzy sądowych jest dostępna w wielu miejscach w internecie oraz w każdym sądzie rejonowym. Obdukcja oraz zaświadczenie wystawione przez lekarza możesz przedstawić w sądzie lub w prokuraturze jako dowód w sprawie.

• PLACÓWKI POROZUMIENIA NIEBIESKA LINIA I ORGANIZACJE POZARZĄDOWE

Adresy organizacji i instytucji z całej Polski pomagających ofiarom przemocy w rodzinie można znaleźć korzystając z wyszukiwarki dostępnej na stronie http://www.porozumienie.niebieskalinia.pl/

Każdy Urząd Gminy/Miasta ma obowiązek publikowania listy placówek pomocowych dla osób doświadczających przemocy domowej działających na terenie swojej gminy/miasta.

W Polsce powstaje coraz więcej organizacji pomagających osobom doświadczającym przemocy w rodzinie, zarówno o zasięgu lokalnym, jak i ogólnopolskim.

Organizacje pozarządowe wspierające osoby doświadczające przemocy domowej prowadzą:

punkty informacyjno-konsultacyjne

telefony zaufania

ośrodki pomocy

schroniska

hostele

świetlice dla dzieci.

W ramach swojej działalności m.in. oferują:

pomoc psychologiczną grupową lub indywidualną,

pomoc prawną, w tym wsparcie w pisaniu pozwów, wniosków,

pomoc socjalną,

grupy wsparcia,

pomoc w załatwianiu spraw urzędowych i innych.

• PORADNIA POGOTOWIA NIEBIESKA LINIA

Stacjonarny program pomocy psychologicznej proponuje pomoc:

osobom doznającym przemocy,

świadkom przemocy w rodzinie.

Każda osoba objęta programem może korzystać z porad prawnych oraz pomocy psychologicznej w zależności od indywidualnych potrzeb.  

• PROGRAM DLA OSÓB DOZNAJĄCYCH PRZEMOCY W RODZINIE

Program skierowany jest do dorosłych osób doznających przemocy w rodzinie. Zakłada, że osoby doświadczające przemocy potrzebują wszechstronnej pomocy nie tylko prawnej, socjalnej, ale również psychologicznej. Ofiary przemocy w rodzinie przejawiają różnego rodzaju trudności natury psychologicznej: poczucie winy, wstydu, niska samoocena, obniżony nastrój, wysoki poziom lęku, czasami myśli samobójcze.

Cele programu:

diagnoza sytuacji klienta: prawna, psychologiczna,

diagnoza oczekiwań i potrzeb klienta,

opracowanie planu pomocy adekwatnego do potrzeb i oczekiwań klienta,

motywowanie klientów do działań obronnych mających na celu zatrzymanie przemocy,

nauka i trening zachowań służących przerwaniu przemocy,

edukacja w zakresie zjawiska przemocy w rodzinie.

Powyższe cele realizowane są w czasie konsultacji indywidualnych oraz spotkań grupowych.

• POMOC PRAWNA

Prawnik Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie udziela porad przez telefon oraz w czasie spotkań indywidualnych z klientami objętymi programem pomocy psychologicznej.

Klienci Pogotowia mogą uzyskać pomoc w :

zapoznaniu się z przysługującymi prawami,

znalezieniu właściwych rozwiązań prawnych,

napisaniu odpowiedniego pisma do sądu, instytucji czy urzędu.

• TELEFONY INFORMACYJNO-INTERWENCYJNE ORAZ ZAUFANIA I WSPARCIA

Niebieska Linia

Ogólnopolski Telefon dla Ofiar Przemocy w Rodzinie - 801 12 00 02

Kryzysowy Telefon Zaufania - 116 123

Istnieje także wiele lokalnych telefonów działających m.in. przy Centrach Interwencji Kryzysowej oraz w ramach działalności lokalnych organizacji pomocowych

• OŚRODEK POMOCY DLA OSÓB POKRZYWDZONYCH PRZESTĘPSTWEM

Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie "Niebieska Linia" IPZ pełni funkcję wojewódzkiego Ośrodka Pomocy dla Osób Pokrzywdzonych Przestępstwem w ramach projektu "Sieć pomocy ofiarom przestępstw" realizowanego przez Ministerstwo Sprawiedliwości.

Czym się zainspirowałam ? 

Otóż zainspirowałam się tą z życia wziętą historią :

Sytuacja miała miejsce kilka ładnych lat temu. Wyszedłem z imprezy ze znajomymi. Zobaczyłem, jak jakiś koleś szarpie i bije dziewczynę wyzywając ją od szmat. Pobiegłem z 2 kumplami, aby go sponiewierać i ratować tę dziewczynę. Koleś dostał parę razy w pysk i padł na ziemię. Podchodzę do tej dziewczyny i pytam, czy wezwać karetkę (miała całą twarz we krwi). Zapłakana dziewczyna podniosła głowę i wydarła się do mnie i moich kumpli, żebyśmy spieprzali, że ona go kocha, że to jej wina, że była nieposłuszna itd... Pomyślałem, że skoro to lubi - to jej problem.

Jakiś czas później wstąpiłem do Policji. Zacząłem tam pracę, wszystko super, po mojej myśli. Kontynuowałem studia i dużo pracowałem. Złożyłem podanie o przeniesienie do wydziału kryminalnego - do wydziału zabójstw. Dostałem się. Zacząłem pracę. Po ok. 2-3 latach pracy w wydziale myślałem, że nic mnie nie zdziwi.

Dostaliśmy wezwanie na "trupa". Przyjeżdżamy pod wskazany adres. Są zwłoki. Denatka 25 lat, z ranami kutymi w okolicach klatki piersiowej. Wiadomo - lekarz, prokurator, zabezpieczanie dowodów, rozpytanie sąsiadów. Sąsiedzi mówili, że pewnie zabił ją ten co z nią mieszkał, wieczne awantury tam były, wzywana policja, była regularnie bita. Sprawdziłem - faktycznie tam było. Policja średnio 3-4 razy w tygodniu, ale dziewczyna nic nie dała na przysłowiowy papier na swojego lubego, więc niestety Policja miała związane ręce. Lekarz na sekcji stwierdził, że była totalnie katowana za życia. Przypalana papierosami, bita - nie będę wchodził w szczegóły. Nie składała zeznań na niego ani nic. Nic nie mogliśmy zrobić.

Zaczęły się poszukiwania zabójcy tej dziewczyny. Dużo żmudnej roboty, szukania świadków itd. Złapaliśmy sprawcę. Mam go przesłuchiwać, akta sprawy w ręce, czytam je sobie ja spokojnie, prokurator był poinformowany o przesłuchaniu. Wchodzę do pokoju, gdzie mam go przesłuchać i kogo widzę? Widzę tego gnoja, któremu kilka dobrych lat wcześniej skułem mordę z kumplami za to, że przywalił swojej dziewczynie po imprezie. Jakie było moje zdziwienie, jak spojrzał na mnie takim przerażonym wzrokiem i powiedział, że pamięta mnie, jak kiedyś mu dałem po pysku. Taki wielki kozak był jak go zatrzymywaliśmy. Przyznał się do tego, że ją bił, że ją szarpał, kopał, że ją zabił. Opowiedział wszystko z dokładnymi szczegółami.

Piszę to dopiero teraz, bo wiem, że siedzi. Dostał wyrok 25 lat, mimo że prokurator chciał dożywocia dla niego. Wiecie, dlaczego o tym piszę? Nie żeby się pochwalić jaki jestem super wraz z osobami z mojego wydziału, nie żeby się pochwalić gdzie pracuję. Piszę to dlatego, że jeżeli jakiś facet, drogie kobiety, podniesie na Was rękę raz, to nie ma prawa nazwać się nigdy więcej facetem. Jeśli Was raz uderzy, to zrobi to drugi raz. Może to otworzy oczy pewnym dziewczynom. Tamtej nie zdążyliśmy pomóc.

A czy ktoś z Was kiedyś w swoim życiu spotkał się z przemocą w swoim otoczeniu ? W sumie mam nadzieję, że nie, ale jeżeli niestety tak to może opowiecie jakąś uczącą historię ?